Je kunt hier de schaal berekenen voor voornamelijk in de sectoren cartografie, techniek, de modelbouw en de fotografie. De schaal van een afbeelding of model van een object de verhouding tussen de afmetingen daarvan en die van het originele object. lees meer
De schaal betekent niks anders dan een verhouding. In de cartografie, techniek, de modelbouw en de fotografie is de schaal van een afbeelding of model van een object de verhouding tussen de afmetingen daarvan en die van het originele object. Voor een landkaart betekend dit vaak 1:25.000. Dit is dan 1cm op de kaart wat overeenkomt met 25.000cm, wat 250m in werkelijkheid is.
De schaal is een vergrotingsfactor, dus groter dan 1 bij een vergroting, 1 bij ware grootte en tussen 0 en 1 bij een verkleining. De schaal wordt vaak geschreven als breuk. Hierbij wordt ‘:’ als delingssymbool gebruikt. Als het model 10 keer zo klein is al het origineel, is de vergrotingsfactor 0,1. Dit wordt dan geschreven als 1 : 10 (uitgesproken als: één op tien). Het geeft dus aan dat 1 cm van het model 10 xm van het origineel betreft. Het omgekeerde van de vergrotingsfactor is het schaalgetal. In dit voorbeeld was het schaalgetal dus 10. Bij een kleine schaal heb je een groot schaalgetal en geeft een sterke verkleining weer van het origineel. Bij een vergroting is het schaalgetal kleiner dan 1, bijvoorbeeld 0,25. Dan schrijf je als 4 : 1.
Van klein naar groot omrekenen
Alles wat op papier staat is vaak kleiner als in het echt. Bijvoorbeeld een olifant, die kun je niet op ware grote op papier krijgen, dan heb je een heel groot stuk papier nodig. De olifant is op papier dus op schaal getekend. Onder de olifant staat een streep, dit is de schaallijn. Deze lijn is een hulpmiddel om precies uit te kunnen rekenen hoe groot de olifant in het echt is. Bij de schaallijn staat 3m geschreven. De lengte van de lijn op het papier is in het echt 1 meter. De lijn op papier is 2 centimeter. Dus 2 centimeter op papier is 1 meter in het echt. De olifant op het blad is 6 centimeter. De schaallijn past daar precies 3x in. Je kunt dat berekenen door 6 (de grootte van de olifant) te delen door 2 (de grootte van de schaallijn).
De schaallijn was in het echt 1 meter. Dus als je 3 schaallijnenen nodig hebt om de lengte van de olifant te meten, weet je dat de olifant 3 x 1 = 3 meter lang is.
Afbeeldingen op een poster zijn vaak in het echt kleiner. Bijvoorbeeld een hamster, die is niet heel groot, maar op een poster kan hij wel 25 centimeter zijn. Maar hoe groot is de hamster dan in het echt? Op de poster staat ook een schaallijn. Hierbij staat dat hij in het echt 1cm is. Als je de schaallijn opmeet zie je dat hij op de poster 5cm is. Nu meet je hoe groot de hamster op de poster is. Die is 25 centimeter, zoals we al gezegd hadden.
De schaallijn was in het echt 1 centimeter en op de poster 5 centimeter. Nu bereken je hoe vaak de schaallijn van de poster in de hamster past. Je deelt 25 door 5 en komt uit op 5. Nu weet je dat de hamster niet echt 25 centimeter is, maar 5 centimeter. Als je wel eens een echte hamster gezien hebt, weet je dat dat best kan kloppen.